The Queer Lens

In juli en augustus presenteert Rialto De Pijp een nieuw programma: The Queer Lens, een programma met films van Chantal Akerman, Xavier Dolan en John Waters, drie gerenommeerde queer filmmakers die met hun films een onuitwisbaar stempel hebben gedrukt op de modern filmgeschiedenis. Het zijn Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles en Les rendez-vous d’Anna van Akerman; Laurence Anyways en Mommy van Dolan; en Cry-Baby en Pink Flamingos van John Waters.

Elk van hen droeg op zijn/haar eigen unieke wijze bij aan wat tegenwoordig wel Queer Cinema wordt genoemd; soms sluimerend onder de oppervlakte, zoals in Akermans Les rendez-vous-d'Anna, soms volledig in zicht, zoals in Dolans Laurence Anyways en soms exuberant en provocerend, zoals in Waters' Pink Flamingos.

Duidelijk is dat deze drie regisseurs een nieuwe filmtaal hebben gecreëerd waarmee ze zich bevrijd hebben van de traditionele en eenzijdige representaties van gender – ze hebben de machtsstructuren van cinema opengebroken en nieuwe verhalen ontwikkeld. Met andere woorden: ze hebben hun vaak verzwegen plek in de filmgeschiedenis herschreven en heroverd.

Onlangs was Céline Sciamma, zelf een belangrijk queer filmmaker, te gast in Rialto. In het interview dat zij hier gaf, benadrukte ze de waarde van deze nieuwe filmtaal. Het werk van Akerman bijvoorbeeld had haar enorm geïnspireerd – niet alleen wat verhalen en de filmtaal betreft; ze had ook grote bewondering voor het feit dat Akerman haar meesterwerk Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles uit 1975 met een bijna volledig vrouwelijke crew had gedraaid, ook vandaag de dag nog een zeldzaamheid.

Dat deze makers de wereld door een queer lens bezien, wil niet zeggen dat ook al hun films een uitgesproken queer karakter hebben, denk aan Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles, Mommy en Cry-Baby. Maar de hand van de maker is zonder moeite in elk van deze films terug te vinden en juist dat maakt het werk van deze queer filmmakers zo bijzonder.